Словари
Дигорско-русский словарь. Составитель Таказов Ф.М., к.ф.н.: Около 30000 слов. г. Владикавказ, Издательство «Алания», 2003. – 734 с. (реально 23 111 статей)
Осетинско-русский словарь под редакцией А.М.Касаева, Редактор издания Гуриев Т.А.: Около 28000 слов. 4-е издание. г.Владикавказ, Изд-во Северо-Осетинского института гуманитарных исследований, 1993. – 384 с. (реально 23 014 статей)
Составил В.И. Абаев. Редактор издания М.И. Исаев: Около 25000 слов. Издание второе, исправленное и дополненное. г. Москва, Изд-во «Советская энциклопедия», 1970. – 584 с. (реально 25 227 статьи)
Использованы материалы из книг: Осетинские обычаи. Составитель Гастан Агнаев. Рецензенты Камал Ходов, Геор Чеджемты. – Владикавказ, «Урсдон», 1999 – 172 с.;
Ирон æгъдæуттæ. Чиныг сарæзта Агънаты Гæстæн. Рецензенттæ Ходы Камал æмæ Чеджемты Геор. – Дзæуджыхъæу, «Урсдон», 1999 – 176 с.;
Этнография и мифология осетин. Краткий словарь. Составили Дзадзиев А.Б., Дзуцев Х.В., Караев С.М. – Владикавказ, 1994 – 284 с. ( 1 072 статьи)
Фразеологический словарь осетинского языка. Составил Дзабиты З. Т. Редактор издания Дзиццойты Ю. А.: 2-е дополненное издание. г. Цхинвал, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2003. – 448 с. (5 241 статя)
Осетинский орфографический словарь, около 58 тысяч слов. Научно-популярное издание. Составители: Н. К. Багаев, Х. А. Таказов. Издательство «Алания», – Владикавказ, 2002 г. — 688 с. (реально 49 770 статей)
Составил: Гацалова Л.Б. Книга издана в авторской редакции. Северо-Осетинский институт гуманитарных и социальных исследований – Владикавказ: РИО СОИГСИ, 2007. — 140 с. (527 статей)
Сарæзтой Мамсыраты Озкан Темурленк æмæ Мамсыраты Озканы чызг Ирмæ Темурленк. Ныртæккæ дзы ис 5609 уацхъуыды. Куыст ма йыл цæуы. Осетинско-Турецкий словарь. Составили Мамсыраты Озкан Темурленк и Мамсыраты Ирма Темурленк. В настоящее время содержит 5609 статей. В стадии разработки.
Здравствуйте, Гость .
Введите слово для поиска и выберите раздел
|
1 |
2 |
По Вашему запросу найдено 148 слов(a). Уточните, пожалуйста, запрос.
БÆЛГÆ
Бæстæ Нарты кадджыты. Æмбæлæм дзы ахæм дзырдбæстытыл: Бæлгъæйы адæм, Бæлгъæйы æфсад, Бæлгъæйы быдыр, Бæлгъæйы æлдары фыййау. Бæлгъæйы ... Подробнее...
БÆЛГЪУЫР
Хæйрæджыты паддзах. Адæмон сфæлдыстады æвдыст цæуы мæстыгæр, мæтъæл æмæ фыдзондæй. Йæ фæлгонц ын хорз равдыста Брытъиаты Созырыхъо йæ ... Подробнее...
БÆЛДÆР
Ирон мифологийы æрдзы бардуаг. Зæххы цъарыл царды цыдыл бар дары Бæлдæр. Цæрæгойæ зайæгоймæ Хуыцауы раз йæ бар ис сæ гуырæн, зайæн, рæз ... Подробнее...
Бæлдæрæн
Бæлдæрæн (ир.), (диг.) – ирон зæххы куыстыты къæлиндары уалдзыгон циклы бæрæгбæттæй иу, бæрæг æй кодтой Куадзæны фæстæ ... Подробнее...
БÆЛДÆРÆН
Бæлдæрмæ кувæн бæрæгбон. Уалдзыгон бæрæгбон. Æрлæууы, æрдз йæ зымæгон фынæйæ куы райхъал вæййы, рæдзæ-мæдзæ куы нал фæкæны, фæлæ Хуры х ... Подробнее...
Бæлдæрæн – перевод
Балдаран (ир.), (диг.) – один из праздников весеннего цикла осетинского земледельческого календаря. Отмечался в следую ... Подробнее...
БÆЛДÆРÆНЫ БÆРÆГБОН
Куадзæны фæстæ фыццаг хуыцаубоны фæкæнынц . Ацы бæрæгбон Ирыстоны кодтой тынг парахат, ахаста-иу æнæхъæн къуыри. Бæрæгбон ... Подробнее...
Бæлццоны куывд
– уыцауæй фæдзæхст фæуæд, абон кæй номыл кувæм, уыцы лæппу!
– ммен, Хуыцау!
– айрæм, сызгъæрин фестай,
Hæ райгуырдæй абон ... Подробнее...
БÆНДÆН
Уæйгуытæм ахæм бæндæн ис æмæ дзы æнæхъæн хор-хос куы сбæттай, уæд дæр дын уæз нæ кæндзысты. ... Подробнее...
Бæрæгбоны хай
– афтæ хонынц, чындзы ныййарджытæ сæ чызджы ацыды фæстæ фыццаг хъæугуывды бон се сиахсы хæдзармæ цы хуын арвитынц, уый.
(букв. «доля праз ... Подробнее...
БÆРГЪУЫН
Нарты зæххытæй бонцыд æддæдæр æд адæм цардис Нозы фырт Бæргъуын. Нартæ уæйгуытимæ куы схæцыдысты, æмæ уыдонмæ Мæлик æххуысмæ куы фæзы ... Подробнее...
БÆСТЫ БИКЪ
«æсты бикъ æмæ комы дæгъæл», – ахæм дзырдбаст ныффидар ирон ныхасы. Уый хуымæтæджы нæу. Æвæццæгæн, ирон мифологийы «Бæсты бикъ» цыд ... Подробнее...
БÆСТЫРÆСУГЪД
Адæмон сфæлдыстады афтæ фæхонынц бæстæйы æппæты рæсугъддæр чызджы. Фылдæр хатт уымæй кæнгæ вæййы æнæхъæн адæмы хъысмæт, æмæ сæ сæрвæл ... Подробнее...
БÆСТЫСÆРЫТЫХ
Андиаты Барисы фыст Нарты кадджытæй иуы ныхас цæуы Бæстысæрытыхы тыххæй. Уый у фыццаг Нартон лæг. Равзæрд Сæуæссæйау æрвон зынгæй. Уый ... Подробнее...
Бæх фæлдисын
Бæх фæлдисын – мард æвæрын æмæ марды кæндтимæ баст æппæты рагондæр æгъдæуттæй иу, зианæн бæх фæлдисыны фæтк. Рагзаманты ирон адæм нæлго ... Подробнее...
Бæх фæлдисын – перевод
Бах фалдисын (букв. «посвящение коня») – один из древнейших обычаев похоронно-поминального цикла, обычай посвящения коня покойному; сам ... Подробнее...
Бæхфæлдисæг
– мардæн-иу бæх чи фæлдыста, ахæм лæг (). Бæхфæлдисæг-иу уыдис, хъæуы зæрæдтæй, бæх фæлдисыны фæткæн æнæмæнг чи хъуыди ... Подробнее...
БÆХФÆЛДИСЫН
Рагон ирон мæрдæгъдау. Адæймаг-иу куы амард, уæд ын фæлдыстой йæ уæлæдарæс, йæ хæцæнгæрзтæ, стæй йæ бæх дæр. Хорз бæх ын-иу куы нæ уыд, уæ ... Подробнее...
БАБИАГ
Æбæрæг бæстæйы, адæмыхатты ном ирон адæмон сфæлдыстады. Бабиаг æфтаугæ йæ бæхыл кæмæн ис, уый дзы хъал у. Æвæццæгæн, хорз æмæ хæрзхъæд æ ... Подробнее...
БАДÆНТÆ
Ирон мардæгъдау. Ныр æй кæнынц Ногбоны хæдфæстæ къуырисæры æхсæвы. Афæдзы дæргъы чи амæлы, уыдоны бинонтæ сын уыцы æхсæвмæ алкæмæн дæр ... Подробнее...
БАДÆНТЫ ХИСТ
Ног азæй къуыри куы рацæуы, уæд къуырисæрæхсæв ног мæрдджынтæ фæкæнынц Бадæнтæ. Кусарт акæнынц, сцæттæ кæнынц нозт, алыхуызон хæринæг ... Подробнее...
БАДÆНТЫ ХИСТ – перевод
(укв. «сидение, бдение») – поминки для усопших в течение года – отмечают через неделю после Нового года в ночь с воскресенья на поне ... Подробнее...
БАДРИ
Даредзанты Иамоны хистæр фырт, йæ фыццаг усæй.
Бадри Мысырбийæ фыдуагдæр, рæвдздæр, æвзыгъддæр уыд. Йæ кæстæр Мысырбиимæ, цæмæй сæм с ... Подробнее...
БАЛСÆГ
Уæларвы цæрæг зæд. Нарты кадджыты йын ис чызг æмæ æмбисонды Цалх. Бар цæуыл дары æмæ йæм цы бартæ ис, уый бæрæг нæу. Сосланимæ фæхæрам вæ ... Подробнее...
Балсæг
Балсæг, , – мифон персонаж нарты кадджыты, былар æфтауæг зынг цалх – хицау. Хур-Хуыца ... Подробнее...
БАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ
Цавæрдæр хæстон хотых. Балсæджы чызг йæ фыдæн куы радзырдта, Сослан æй кæй бафхæрдта, уый, уæд Балсæг йæ Цалхæн загъта: «Цæугæ æмæ Сосла ... Подробнее...
Балсæджы цалх
– уæларвцæрæг æвирхъау æмæ быларæфтауæг зынг цалх нарты кадджыты. (Сослан) Балсæджы (кæнæ Хуры) чызджы ракурыныл кæй н ... Подробнее...
БАЛСÆДЖЫ ЧЫЗГ
Нарты Сослан Хуры чызг Ацырухсы йæхицæн усæн куы æрхаста, уæд цуан кæнынмæ фæцахуыр Зилахары быдырмæ. Иуахæмы кæсы æмæ иу хъуаз æрбацæуы ... Подробнее...
БАЛЦ
Ирон адæмон сфæлдыстады, уæлдайдæр та Нарты кадджыты, Балцæн ис цыдæр кадджын æмæ бæрнон нысаниуæг. Нарты гуыппырсартæ дард бæстæтæм ... Подробнее...
Балц
Балц, – афтæ хуындис, нарты эпосы хъайтартæ-иу тæлæт кæнынмæ, фыццаджыдæр, искæйы фос байсынмæ æмæ раскъæрынмæ куы цыдысты. [ ... Подробнее...
БАРÆН КЪÆЙ
Тулдзджын рагъыл Борæ йæ фæттæй иу нысайнагæн Барæн къæйыл сæвæрдта, – зæгъы нын кадæг «Борæ æмæ Донбеттыртæ». Уый фæстæ, суанг ын мæл ... Подробнее...
БАРАГДЖЫН
Хъæды ус. Хъæддаг сырдау тугмондаг сылгоймаг, цæры тархъæдты. Пыхцылсæр æмæ ссырджын. Йæ иу бакастæй дæр тас æфтауы адæмыл. Уымæ гæсгæ- ... Подробнее...
БАРАСТЫР
Мæрдты бæсты хицау. Уæлæуыл цыдæриддæр ис, уыимæ удæгас адæм дæр, уыдон сты Стыр Хуыцауы фæрцы. Чи амæлы, уыдон та бахауынц Мæрдты бæстæ ... Подробнее...
Барастыр
– Мæрдты бæсты паддзах ирон Нарты кадджыты. Адæмæн сæ зæххон хъуыддæгтæм гæсгæ Барастыр кæй дзæнæтмæ барвиты, кæй та – зындонмæ.
(«власт ... Подробнее...
БАРДУАГ
Бæрæг исты бар кæмæ ис, ахæм дуаг. Абоны бардуаг. Рыны бардуаг. Бынаты бардуаг. ... Подробнее...
Бардуаг
рагон мæнгуырнындзинадмæ гæсгæ — бæрæг исты бар кæмæ ис, уыцы дауæг, зæгъæм: «Абоны бардуаг», «Рыны бардуаг», «Бынаты бардуаг». ... Подробнее...
БАРТÆЛÆГ
Нартæн хæлар паддзах. Хæндыхъдзу дзы йæхицæн хъалондар кæны, йæ адæмы йын цæгъды, йæ зæххытæ йын исы. Нартæ йæ фарсмæ æрбалæууыдысты Фæ ... Подробнее...
БАРЫСЧЪИ
Мардæгъдау, Барысчъи, ома, мархо сылгоймæгтæ дардтой сæ мард лæгты, æфсымæрты, лæппутæ æмæ тиуты тыххæй, фыдызгъæл æмæ урсаг нæ хордтой ... Подробнее...
Барысчъи
– афæдзы дæргъы сылгоймæгтæ сæ мард фыдæлтæ, лæгтæ, æфсымæртæ, лæппутæ æмæ тиутыл кæй дардтой, ахæм мархо. Барысчъи дарын саударæг ирон с ... Подробнее...
Барысчъи
афтæ хуынди, марды тыххæй-иу фыдызгъæл æмæ урссаг куы нæ хордтой, уæд уый. ... Подробнее...
БАСЫЛТÆ
Ногбоны æхсæвы хæринæгтæ – æнæнхъызт хыссæйæ конд алыхуызон адджинæгтæ: цæрæгойты фæлгонцтæ. Къоста йæ «Нæуæгбоны зарæджы» хæдзарон ... Подробнее...
БАТРАДЗ
Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ ... Подробнее...
Батрадз
Батрадз, – ирон Нарты кадджыты зындгонддæр хъайтартæй иу – болатрихи æмæ дон-дунейы паддзах Д ... Подробнее...
Бафидауын
– чызджы ныййарджытимæ-иу æмæ йæ фидыны ’мгъуыдыл цы бон бадзырдтой, уый. Уыцы бафидар кæныны тыххæй лæвæрд ... Подробнее...
БАХЪ-БАХЪ ГУЫМИРЫ
Даредзанты таурæгъты йын йæ усы аскъæфта Пиллон гуымиры æмæ йæ къуыри хъахъхъæдта арæсæны бадгæйæ. Уал боны æнæхуыссæгæй сфæлмæцыд æ ... Подробнее...
БЕГЕНДИ
Ирон адæмон сфæлдыстады ис ахæм æлгъыст – «Бегендийы гал фест!» Ома, фыдгуысты, фыдцарды амæттаг фæу. Æвæццæгæн, Бегенди уыд фыдлæг, йæ ... Подробнее...
БЕДЗЕНÆГ
Нарты кадджыты у æнæзæнæг лæг. Цæры кæмдæр быдыры. Фос æм бирæ уыд, уыдис æм ноджы кæфахсджытæ дæр. Иу бон куы уыди, уæд йæ кæфахсджытæ с ... Подробнее...
БЕДУХА
Нарты Сосланы ус. Хызы фырт Челæхсæртæджы чызг. Сослан æй куырдта, фæлæ йын æй йæ фыд нæ лæвæрдта, уæд ын æй уый Алæгаты стыр куывды сæ б ... Подробнее...
БЕЗАН
Даредзантæй. Уæйгуыты бæстæйы Пиллонгомы фæзынд иу æвирхъау налат хуы. Уый тых кодта адæмæн, стæй уæйгуытæн дæр. Йæ амарынмæ йæ ныфс ба ... Подробнее...
Бестау
Пятигорск-горæты цур цы хох ис, уый ном. Тюркаг æвзагыл «бестау» амоны — «фондз сæры», ома, фондз цъуппы цы хохæн ис, уый. ... Подробнее...
БИБЫЦ
Тары кæстæр фырт. Тыхгæнæг ын тых нæ ары, йæ амарынæн фæрæз нæй. Уымæн æмæ йæ тых, йæ ныфс, йæ уд кæм сты, уый ничи зоны. Сослан йæ амарынæн ... Подробнее...
БИГАР
Уастырджийы хойы фырт. Мæлæтæй йæ фервæзын кæны Нарты Уырызмæг. ... Подробнее...
БИДАС
Нарты кадджыты номдзыд адæймаг. Æвæццæгæн, хæстон кæнæ хæцæнгæрзтæ аразæг лæг. ... Подробнее...
БИДАСЫ ТАКА
Бидас фылдæр зындгонд уыд йе ‘мбисонды згъæр худ – тахъайæ. Уымæ диссаджы миниуæг уыд: хæсты коймæ-иу йæхæдæг абадти хæстоны сæрыл, æм ... Подробнее...
Бидасы тахъа
Нарты кадджытæм гæсгæ, номдзыд Бидасы æмбисонды згъæр худ; хæсты коймæ-иу йæхæдæг абадти хæстоны сæрыл, æмæ-иу уыцы хæстон лæджы уæд кар ... Подробнее...
Билингвизм
Билингвизм, уыцы иу рæстæг дыууæ æвзаджы зонын. Этникон процесстæн ахсджиагдæр у индивидуалон билингвизм ... Подробнее...
БИРÆГЪ
Тотемон, ома, табуйаг цæрæгой у Нарты кадджыты. Уæрхæгæн у йæ фæсномыг. Сослан йæхи Куырдалæгонæн байсæрын кодта Бирæгъы æхсыры, æмæ йæ ... Подробнее...
БОГЪАЗ
Æлдар Борæтæй. Бонджын. Йæ цæхæрадоны зади фæткъуы бæлас, æмæ-иу лæвæрдта, æвдадзы хос чи уыд, ахæм дыргътæ. Иуæй-иу кадджыты та йæ хонын ... Подробнее...
БОДЗО
Сохъыр уæйыджы цæу, йæ фосы раздзог. Уый сæ акæны хизынмæ æмæ æрбакæны фæстæмæ лæгæтмæ – уæйыджы цæрæн бынатмæ. Уырызмæг Сохъыр уæйыдж ... Подробнее...
БОЛАТБÆРЗÆЙ
Нарты фыдæл Сæуæссайы кæстæр фырт. Йæ хистæр æфсымæр Дзыллæуæн баххуыс кæны Æфсæрон уæйгуыты иунæг хойы раскъæфынæн. Скъæфгæ-скъæфын ... Подробнее...
БОНВÆРНОН
планета Венера
Миты бардуаг. Таурæгъ «Гуырдзыхан æмæ Бонвæрнон»-ы Бонвæрнон ис чырыны, кæрæдзийы хуылфы æвæрд æстæм чырыны мидæг у ... Подробнее...